O‘ZBEK KINEMATOGARFI BADIIY ESTETIKASI RIVOJLANISHIDA YORUG‘LIKNING O‘RNI (60-chi yillar badiiy filmlari misolida)
Abstract
Мaqolada 1960-yillar o‘zbek badiiy kinematografida yorug‘lik vositasining vizual ifodada tutgan o‘rni va estetik ahamiyati tahlil qilinadi. Yorug‘likning tasviriy vosita sifatida qahramonlar tashqi ko‘rinishi va ichki holatini ifodalashdagi roli, turli janrlar va texnologik imkoniyatlar bilan bog‘liq holda o‘rganiladi. Shu davr kinoasarlarida tabiiy muhitdagi mavjud yorug‘likdan foydalanish, keng formatli tasvir, dinamik kamera harakatlari orqali tasvirning ifodaviy kuchayishiga erishilgan. Yorug‘lik orqali mazmunni ramziy va psixologik ifodalash, mualliflik uslubining shakllanishi hamda tomoshabin bilan vizual muloqotni ta’minlash kabi masalalar yoritilgan. Maqolada, shuningdek, belgilar, predmetlar va vizual detallar orqali ichki holatlar tasvirida yorug‘likning semiotik vazifalariga e’tibor qaratiladi.
Keywords
Yorug‘lik, vizual ifodasi, obraz , dramaturgiya, estetika, janr, kino tasvir, kino nazariyasi.How to Cite
References
Кarimova Н. O‘zbekiston kino san’ati. – Turkiya: Mega Basim, 2022. – 92 b.
Qodirov B.B. O‘zbekiston badiiy kinematografida vizual ifoda vositalari (yorug‘lik komponenti misolida): San’atshunoslik fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiya. – Toshkent, 2025.
“Erkak”. Kinoekspeditsiya. Erkin suhbat. – Boysun, 2002.
Ergasheva G. Ustoz Xotam Fayziyev – O‘zbek kinosi chirog‘i: Kurs ishi. – O‘zbekiston Davlat San’at Instituti, 2011.
Fayziyev X. Fotochilar uyi. – Toshkent: Erkin suhbat, 2016.
L`Ekran. – 1948. – № 3.
Михалкович В. Стиль кинематографа и стиль фильма // Искусство кино. – 1978. – № 1. – С. [беттер сони кўрсатилмаган].
Ивашова Н. Проблемы изобразительной стилистики в советском кино 60–80-х годов. – М.: 1989.
Jahon adabiyoti. – 2021. – № 10.
Saliyev M. Operatorlik mahorati. – Toshkent: O‘zbekiston Davlat San’at va Madaniyat Instituti, 2016.
ГТРК “Культура”. “Наблюдатель” – Юбилей режиссёра А. Хамраев. – 2012.
Art and Design: Social Science